Gövem

 

Latince Adı: Prunus spinosa L.

Gövem (Prunus spinosa L.)

Çoban üzümü,göğem,güvem veya çakal eriği de denir.

Gövem Eriğinin Anavatanı ve Tarihçesi Prunus sözcüğü Yunanca erik ağacı anlamındaki proımon sözcüğünden gelir. Türkler ekşi ve küçük olan tüm eriklere Göğem eriği adım vermişlerdir. Göğem sözcüğünün Çağatay Türkçesinden geldiği ileri sürülmektedir. Anadoluda ekşi olması yüzünden vişneye de güvem denir. Türkler ve Çinliler eriği çok eskiden beri tanımaktadır. Uygur Türkçesiyle yazılmış eserlerde erikle yapılmış birçok reçete vardır. Orta Asya Türkleri kayısıya sarı erik (sarug erük), şeftaliye tüylü erük diyorlardı. Anadoluda 11. yüzyıldan itibaren yazılmış tıbbi eserlerde erük yerine erik sözcüğü kullanılmıştır. Anavatanı Avrupa, Kuzeybatı Afrika, Kafkaslar, Kuzeybatı İran, Ön Asya, Kuzey Amerikadır. Güney Avrupa'da yetişen çakaleriğini eski Roma ve Yunan

hekimleri tanıyor ve tıbbi olarak kullanıyorlardı. Theophrast, Dioskorides, Plinius ve Galenus gibi hekimler çiçeklerinden ve kökünden yararlanmıştır. Kneipp güvem eriği çiçeklerinin en yumuşak sürücü olduğunu, bu

nedenle her evde bulunması gerektiğini yazmaktadır. Meyvenin etli bölümü dışında çiçek, yaprak, kök ve ağaç kabuğunda hidrosiyanik asit vardır. Ayrıca nitril glikozit ve flavon glikozit de vardır. Meyvede organik asitler, C vitamini şeker, tanen ve elma asidi bulunur.

 

Tıbbi Nitelikleri:

Antiseptik, büzücü, kan dindirici, peklik verici, şekeri önleyici. Güvem eriğindeki boya maddeleri serbest radikalleri

etkisiz hale getirir. Metabolizmanın yan maddeleri olan serbest radikaller, sağlıklı bir organizmada üretilen enzimlertarafından etkisiz hale getirilmektedir. Ancak yanlış beslenme, stres ve çevre kirliliği serbest radikallerin

çoğalmasına neden olmaktadır. İnsan organizmasında bulunan bu serbest radikaller kansere, kronik hastalıklara

ve yaşlılıktaki eklem asınmalarına neden olmaktadır. Bitkilerdeki bazı maddelerin, Özellikle renkli meyvelerdeki boya pigmentlerinin serbest radikallere karşı etkili olduğu bilinmektedir. 100 g güvem eriğindeki boya pigmentleri,

serbest radikallere karşı aynı miktardaki çileğin iki katı, eriğin üç katı daha fazla etkilidir. Güvem eriğinin meyveleri tazeyken sürücü, kuruyken peklik vericidir.

Kullanıldığı Yerler:Hemoroit, kan dolaşımı problemleri, üre, ekzama, sistit, ishal, şeker.

Böbrek ve idrar torbası üşütmesi ve iltihaplanmasında marmeladı iyi sonuçlar vermektedir.

Geciken menstrüasyonda çayı, suyu, şarabı içilir.

İştah Açıcı, Büyümeyi Destekleyici: Çakal eriği marmelat veya meyve suyu Çocuklara sabahları 1-2 yemek kaşığı marmeladı veya meyve suyu verilir.

Kabızlık, Peklik özellikle midesi zayıf olan çocuklara korkusuzca verilebilir. Çocuk tadı nedeniyle içmek istemezse, çok az bal karıştırılabilir.